DNĐV – Chính sách phong tỏa khiến người tiêu dùng nhiều nước tiết kiệm thêm 2.900 tỷ USD, tạo ra tiềm năng phục hồi lớn sau suy thoái.
Theo ước tính của Bloomberg Economics, các hộ gia đình tại Mỹ, Trung Quốc, Anh, Nhật Bản và những quốc gia lớn nhất trong khu vực đồng euro đã tiết kiệm 2.900 tỷ USD khi buộc phải ở nhà, không được ra ngoài mua sắm vì lệnh phong tỏa trong đại dịch. Họ có thể tiếp tục làm điều này khi nhiều nước vẫn áp dụng giãn cách và các chính phủ vẫn tung kích thích.
Nửa số tiền tiết kiệm này – tương đương 1.500 tỷ USD – thuộc về Mỹ. Con số này tương đương GDP của Hàn Quốc.
Tiền tiết kiệm tăng thêm của các hộ gia đình tại một số nền kinh tế lớn.
Các hộ gia đình Trung Quốc đã rót thêm 2.800 tỷ nhân dân tệ (430 tỷ USD) vào tài khoản ngân hàng so với bình thường. Tại Nhật Bản, mức tăng là 32.600 tỷ yen (300 tỷ USD). Tại Anh, con số này là 117 tỷ bảng (160 tỷ USD). Các nền kinh tế lớn nhất tại eurozone có thêm 387 tỷ euro (465 tỷ USD), dẫn đầu bởi Đức (142 tỷ euro).
Khoản tiền trên sẽ là động lực lớn cho các nền kinh tế để phục hồi khi đã kiểm soát được Covid-19 và vaccine được tiêm rộng rãi. Những người lạc quan đặt cược vào làn sóng mua sắm khi mọi người được quay lại các điểm bán lẻ, nhà hàng, trung tâm giải trí, điểm du lịch và sự kiện thể thao. Họ cũng sẽ vung tiền mua sản phẩm giá trị lớn đã phải kiềm chế lâu nay.
Tại Mỹ, Bloomberg Economics ước tính nếu tiêu hết số tiền tiết kiệm trong năm qua, tăng trưởng kinh tế năm nay sẽ lên 9% thay vì chỉ 4,6% như dự báo hiện tại. Ngược lại, nếu chúng không được dùng đến, nền kinh tế có thể chỉ tăng trưởng 2,2%.
“Mùa hè năm 2020 hóa ra chỉ là bình minh giả tạo. Tuy nhiên, nó cũng cho chúng ta thấy kinh tế có thể bật lại nhanh đến mức nào khi các biện pháp phong tỏa được gỡ bỏ”, Maeva Cousin – nhà kinh tế học cấp cao tại Bloomberg Economics nhận định, “Điều tương tự liệu có thể xảy ra năm 2021 không? Lượng tiền mặt dự trữ khổng lồ hiện tại là lý do chúng tôi tự tin nhu cầu sẽ bật tăng mạnh”.
Một yếu tố khác có thể khuyến khích người dân chi tiêu là lãi suất hiện tại khá thấp, làm giảm sức hấp dẫn của gửi tiết kiệm.
Dù vậy, rủi ro ở chiều ngược lại là thay vì mua sắm, số tiền này có được dùng để trả nợ hoặc tiếp tục tích trữ cho đến khi cuộc khủng hoảng y tế qua đi và thị trường lao động mạnh lên. Bên cạnh đó, không phải ai cũng có nhu cầu mua sắm.
Những người kiếm được nhiều tiền có thể sẽ tiếp tục tiết kiệm. Trong khi đó, các hộ gia đình thu nhập thấp hơn buộc phải dùng đến tiền dự trữ. Đây là nhóm có khả năng tiêu dùng nhất. Hoặc một số có thể chần chừ vì lo ngại đến lúc nào đó, chính phủ sẽ nâng thuế để bù đắp cho các chương trình giải cứu.
“Trong ngắn hạn, rất nhiều thứ sẽ còn phụ thuộc vào hành vi sau đại dịch. Mà điều này cần thời gian để quay về mức bình thường”, Yelena Shulyatyeva – nhà kinh tế học cấp cao tại Bloomberg Economics, “Còn trong trung hạn, dù số tiền tiết kiệm tăng thêm này đi vào tiêu dùng, trả nợ hay tiếp tục ở trong ngân hàng làm quỹ dự phòng, nó vẫn là yếu tố tích cực cho tăng trưởng”.
Hà Thu (theo Bloomberg)
