DNĐV – Trong những năm gần đây, nước Đức được đánh giá là lựa chọn hàng đầu trong việc du học. Theo thống kê chính thức mới nhất, có hơn 357.000 sinh viên nước ngoài muốn lấy bằng đại học ở Đức trong khi con số này đang tăng lên đều đặn. Cộng hòa Liên bang Đức sở hữu hệ thống giáo dục chất lượng cao và là top đầu những quốc gia đáng sống nhất thế giới theo US News và World Report đánh giá năm 2022.
Nước Đức còn nổi tiếng với những chương trình đào tạo nghề kép, được đánh giá là chuẩn mực trong đào tạo nghề trên toàn thế giới. Khác với học sinh sinh viên tại Việt Nam hiện nay, thường phải đợi đến kỳ học cuối mới được trải nghiệm và thực tập tại doanh nghiệp, chương trình đào tạo nghề kép tại Đức là sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành song song nhằm trang bị cho học viên những kiến thức thực chiến cho thị trường lao động. Tuy nhiên, không phải học viên nào cũng phù hợp để lựa chọn hướng đi mới mẻ này.
Nhân dịp đầu năm mới, Phóng viên DNĐV đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Nguyễn Thành Thịnh, CEO Trung tâm đào tạo tiếng Đức DSHi về mô hình đào tạo nghề kép của Đức cũng như những khía cạnh liên quan để học viên có cái nhìn thấu đáo trước khi quyết định chương trình du học cho mình.
Tiến sĩ Nguyễn Thành Thịnh – Nhà sáng lập và điều hành Trung tâm Đức ngữ DSHi
. Phóng viên: Hiện nay Đức là điểm đến lý tưởng của nhiều du học sinh, theo ông lý do chính mà nước Đức được lựa chọn là gì?
+ Tiến sĩ Nguyễn Thành Thịnh: Du học Đức những năm gần đây đang trở thành xu hướng tại Việt Nam nhờ vào các gói tài trợ học bổng giá trị từ Chính phủ Đức nhằm kích cầu cho nền giáo dục. Hơn nữa tại Đức, việc làm thêm tương đối dễ kiếm, vì vậy nhiều du học sinh tại Đức hầu hết có thể tự nuôi sống bản thân mà không cần sự hỗ trợ tài chính thêm từ gia đình.
Không những Đức có môi trường giáo dục chất lượng cao, mà chương trình đào tạo cũng rất linh hoạt và đa dạng. Học sinh sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông có thể lựa chọn một trong 03 hướng du học sau: (1) học chương trình dạy nghề toàn thời gian 2-3 năm tại các trường nghề; (2) học trường nghề theo chương trình đào tạo kép từ 2-3,5 năm; (3) học đại học (3-5 năm). Trong đó, hệ thống đào tạo nghề kép thu hút được nhiều học viên và được công nhận trên toàn thế giới do sự kết hợp giữa lý thuyết và môi trường làm việc thực tế.
. Theo số liệu thống kê, trong số những học sinh tham gia chương trình đào tạo nghề, có đển 2/3 theo học chương trình kép. Điểm gì theo ông là đặc biệt ở chương trình “Đào tạo nghề kép’’?
+ Sở dĩ hệ thống đào tạo nghề này được gọi là hệ thống đào tạo nghề kép vì có sự kết hợp giữa các công ty và các trường dạy nghề. Trong suốt chương trình, học viên dành phần lớn thời gian ở doanh nghiệp đề được đào tạo về chuyên ngành, và chỉ dành 30% thời gian tại trường nghề để học kiến thức lý thuyết cho nghề nghiệp của mình. Các lớp học bao gồm tiếng Đức, tiếng Anh, kỹ năng mềm, giáo dục thể chất.
Do đó, tôi vẫn thường khuyên các bạn sinh viên sắp đi du học là phải học tiếng Đức cho thật vững. Dù là du học nghề, các bạn vẫn cần khả năng nghe, nói, đọc hiểu tiếng Đức để nắm bắt kiến thức, trao đổi lại những thắc mắc hoặc khi cần hỗ trợ. Tiếng Đức chính là nền tảng cơ bản để cho các bạn theo được chương trình một cách hiệu quả, nhanh chóng hòa nhập, thích nghi môi trường mới.
. Bằng cấp từ Đào tạo nghề kép có được công nhận chính thức không, thưa ông?
+ Hoàn toàn được công nhận. Hệ thống đào tạo nghề kép tại Đức ra đời trên nền tảng Bộ luật Đào tạo nghề năm 1969, áp dụng ở Cộng hòa Liên bang Đức. Bộ luật này ngoài việc đưa ra các điều lệ chi tiết còn nhấn mạnh lợi thế và tầm quan trọng của việc đào tạo nghề.
Tuy nhiên, các bạn sinh viên Việt Nam cần lưu ý rằng chương trình này được áp dụng cho cả sinh viên bản địa và du học sinh. Đồng nghĩa rằng cạnh tranh với chúng ta là các học viên có thế mạnh hơn về mặt ngoại ngữ, cụ thể là tiếng Đức. Bên cạnh bằng cấp về nghề nghiệp, sự lưu loát trong giao tiếp, văn phong chuyên nghiệp khi viết báo cáo, và nhất là sự tự tin đối ngoại sẽ là một điểm cộng rất lớn, để các bạn trở thành ứng cử viên được lựa chọn trong một thị trường lao động đầy cạnh tranh. Hãy tập trung rèn luyện tiếng Đức của mình thật tốt.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
. Thưa ông, mặc dù cụm từ ‘’Đào tạo nghề kép’’ xuất hiện khá phổ biến, nhưng đa số mọi người vẫn chưa hoàn toàn hiểu rõ cơ cấu vận hành của hệ thống này là như thế nào?
+ Tính hợp pháp của hệ thống đào tạo nghề kép được xác định bởi Luật Giáo dục Liên bang Đức, Luật Bảo vệ Lao động Thanh niên, Quy định về Thương mại điều chỉnh hoạt động của hệ thống ở cấp liên bang (BIBB, 2018). Các luật này quy định sự tham gia và cách thức vận hành của các doanh nghiệp và các cơ sở giáo dục các nguồn vốn tài trợ, nguồn học bổng. Nhờ có Công đoàn và Phòng Thương mại, sinh viên được đảm bảo có việc làm sau tốt nghiệp.
Rất nhiều học viên của Trung tâm Đức ngữ DSHi sau khi tốt nghiệp từ hệ thống đào tạo nghề kép đều cảm thấy giảm nhẹ gánh nặng khi được hỗ trợ về việc làm. Không nhất thiết các bạn phải làm cho doanh nghiệp nơi bạn đăng ký theo học, các bạn vẫn được hỗ trợ lựa chọn một nơi làm việc khác phù hợp với bản thân. Nhờ đó mà chúng tôi có thể mở rộng kết nối với nhiều doanh nghiệp tại Đức, nhanh chóng cập nhật và hỗ trợ thông tin kịp thời cho các bạn học viên chuẩn bị sang Đức du học.
. Để đăng ký du học nghề kép học viên cần những điều kiện gì và quy trình đăng ký thế nào, thưa ông?
+ Cũng như các hình thức du học khác, các em cần xác định mong muốn của mình về ngành nghề yêu thích hoặc muốn làm, và những ngành nghề này phải thuộc danh sách trong chương trình đào tạo nghề kép. Hiện có khoảng 330 chương trình, tất cả được liệt kê trên Planet-Beruf.net, trang web của Viện Đào tạo nghề Liên bang Đức (BIBB).
Ngoài ra, các em cũng cần tìm kiếm được các doanh nghiệp có cung cấp vị trí chuyên ngành mà các em lựa chọn để đăng ký. Việc đăng ký học sẽ trực tiếp với doanh nghiệp, chứ không phải qua các trường nghề. Sau khi doanh nghiệp và học viên đạt được thống nhất, hai bên sẽ tiến hành ký hợp đồng đào tạo.
Các em học sinh trong quá trình tìm hiểu thông tin có thể chủ động tham khảo các mối quan hệ thầy cô, bạn bè của mình để có đa dạng hơn các kênh thông tin trước khi lựa chọn. Do cung cầu thị trường lao động sẽ dao động qua từng thời điểm, việc được hỗ trợ đầy đủ thông tin là một lợi thế rất lớn cho các em. Việc lựa chọn một trung tâm tư vấn lớn và uy tín cũng là một cách để các em tránh những bối rối khi chọn lọc thông tin và ra những quyết định đúng đắn.
Ngành điều dưỡng chăm sóc người già. Nguồn: Internet
. Ông có thể chia sẻ rõ hơn giữa việc học và hành được kết hợp thế nào trong Đào tạo nghề kép?
+ Trường dạy nghề dạy các môn đào tạo nghề (2/3) và các môn giáo dục phổ thông (1/3). Nội dung đào tạo tại trường nghề sẽ bám sát chương trình khung bao gồm các môn cơ sở, lý thuyết các môn thực hành và các môn ngoại ngữ, giáo dục thể chất, kỹ năng mềm.
Hệ thống đào tạo nghề kép của Đức được hiểu là học ở trung tâm và thực hành ở doanh nghiệp trong suốt thời gian học nghề từ 3 đến 3,5 năm tùy theo nghề học. Tất cả các lý thuyết và kỹ năng cơ bản đều được đào tạo tại trường còn ứng dụng vận hành tại doanh nghiệp. Tuy nhiên, ngay cả học lý thuyết ở trường hoặc trung tâm đào tạo thì lý thuyết đó cũng được thực hành trên các modul thật hoặc bài giảng 3D trên màn hình chứ không phải lý thuyết chay. Khi xuống doanh nghiệp, học sinh hoàn toàn thực hành các kiến thức, kỹ năng đã được học tại trung tâm.
. Lợi ích rõ ràng nhất của học viên khi lựa chọn hệ thống đào tạo nghề kép là gì, thưa ông?
+ Trong mô hình đào tạo kép, với 70% thời lượng đào tạo tại doanh nghiệp có nghĩa là người học được thực hành rất nhiều trong môi trường làm việc thực tế. Điều này khuyến khích người học phấn đấu để đảm nhận được ngay các công việc của doanh nghiệp, giúp học viên có động lực học tập, giảm tỷ lệ học viên bỏ học và thúc đẩy hòa nhập xã hội nhanh chóng của người học.
Ngoài các lợi ích về trợ cấp và đảm bảo công việc sau khi tốt nghiệp, việc kết hợp giữa học và hành tạo cơ hội cho học viên tiếp cận với công việc thực tế, gia tăng tự tin khi họ bước ra thị trường lao động. Trong khi đó, học viên vẫn được trang bị kiến thức về ngành và ngoại ngữ.
. Về mặt chi phí là vấn đề được nhiều du sinh Việt Nam quan tâm, theo ông Đào tạo nghề kép có lợi cho học viên thế nào?
+ Quá trình học tập tại doanh nghiệp, học viên được trả một phần tiền lương nhưng không thông qua hợp đồng lao động mà thông qua hợp đồng đào tạo với công ty, trong hợp đồng có đưa ra các nội dung cần được đảm bảo trong quá trình đào tạo nghề tại đơn vị. Chính quyền Bang trả cho phần học tại trường theo chương trình.
Hệ thống đào tạo nghề kép được điều chỉnh bởi nhu cầu cung cấp vị trí đào tạo của các công ty. Các công ty là người quyết định số lượng công nhân được đào tạo và chuyên ngành đào tạo. Công ty được quyền tự do lựa chọn các ứng cử viên được tham gia đào tạo.
. Theo ông, xác suất có việc làm sau khi tốt nghiệp từ Hệ thống đào taọ nghề kép?
+ Phần lớn học viên sau khi tốt nghiệp từ hệ thống đào tạo nghề kép xin được việc làm ngay. Theo báo cáo về hệ thống đào tạo kép của Bộ Giáo dục và Khoa học CHLB Đức, sau 6 tháng tốt nghiệp từ hệ thống đào tạo nghề kép, khoảng 60% học viên nhận được việc làm với hợp đồng không hạn chế. Trong số đó là 78% được làm việc theo đúng chuyên ngành đào tạo.
Có thể khẳng định, hệ thống đào tạo nghề kép là mô hình đào tạo chiếm vị trí quan trọng trong hệ thống đào tạo ở CHLB Đức, được thế giới công nhận là mô hình đào tạo tiên tiến với mục đích chính là phát triển một lực lượng lao động chất lượng cao với quy mô ngày càng tăng.
Trân trọng cảm ơn ông!
Vu Gia | Han.Sel (thực hiện)
Đôi nét về Trung tâm Đào tạo Tiếng Đức DSHi
Tiền thân là DSH-CLUB được thành lập từ năm 1997. Đến 2011, Ts. Nguyễn Thành Thịnh đã đổi tên thành CÔNG TY TNHH TM DV TV ĐT TIẾNG ĐỨC DSHi như hiện nay, hay còn gọi là Trung tâm Đào tạo Tiếng Đức DSHi. Đơn vị có trụ sở chính đặt tại Quận Bình Thạnh – TP. Hồ Chí Minh, DSHi mang đến các chương trình và phương pháp học tiếng Đức hiệu quả, giúp học viên tiếp thu nhanh chóng, tự tin với khả năng ngoại ngữ, giao tiếp của mình và đạt kết quả cao trong các kỳ thi tiếng Đức như A1, A2, B1, B2… để học viên thực hiện ước mơ, tự tin du học hay sinh sống làm việc tại Đức và các nước châu Âu.
Hiện nay, DSHi bên cạnh việc trao “chìa khóa” là Tiếng Đức, Trung tâm còn tổ chức nhiều hoạt động kỹ năng để các học viên nhanh chóng hòa nhập, sinh sống học tập và phát triển sự nghiệp. Đặc biệt, DSHi có một “cộng đồng du sinh” thu nhỏ đang sống và làm việc tại các bang của CHLB Đức, khóa trước sẵn sàng hỗ trợ, giúp đỡ khóa sau khi gặp những vấn đề khó khăn ở môi trường mới.
Buổi học nhóm tại Trung tâm Đức ngữ DSHi
